SCHIEDAM- Het Historisch Jaarboek Schiedam 2019 is uit, en te koop in de Schiedamse boekhandels en bij het Gemeentearchief Schiedam. Onder het thema ‘75 jaar bevrijding’ komen verschillende Schiedamse onderwerpen aan bod.
Een van de onderwerpen die worden uitgediept in het jaarboek, is de rol die Scheepswerf en Machinefabriek Wilton-Fijenoord speelde tijdens de bezetting. De werf deed tijdens de bezetting goede zaken, zo blijkt uit het artikel van maritiem oorlogshistoricus Jac J. Baart. Het personeelsaantal steeg flink en het bedrijf maakte bijvoorbeeld torpedobuizen, kanonlopen en geschutsonderdelen. Reden genoeg voor de geallieerden om maar liefst acht gerichte luchtaanvallen uit te voeren op Wilton-Fijenoord. De bommen troffen niet allemaal doel, en maakten veel burgerslachtoffers.
In hoeverre er bij het bedrijf sprake was van goed of kwaad, coöperatie of sabotage is moeilijk te zeggen. Werfpersoneel zorgde voor het afzinken van een voor de Nederlandse marine bestemde onderzeeër in mei 1940, maar deze werd onder Duits gezag gelicht en afgebouwd. Feit is dat Wilton-Fijenoord een volle orderportefeuille had, en de directeuren hoorden in 1946 gevangenisstraffen en boetes tegen zich eisen. Jac J. Baart gaat ook kort in op de rol van werf Gusto, en waarom daar geen bombardementen op afgestuurd werden. Hij verrichtte hiervoor veel onderzoek in buitenlandse bronnen. Gusto schikte zich al snel naar de wensen van de bezetter om samen te werken. De werf maakte bijvoorbeeld ‘Schnellboote’ die van cruciale betekenis bleken in de Middellandse Zee, nadat Gusto deze met slimme camouflage naar Marseille had weten te verschepen.
Niet alleen die twee voor Schiedam belangrijke scheepswerven komen aan bod. De oorlogsjaren worden in het jaarboek aan de hand van verschillende invalshoeken in beeld gebracht. Zoals de Schiedamse notabelen die in gijzelaarskamp Beekvliet zaten, en elkaar later terugvonden in Sociëteit De Vrijheid 1945, jonge ‘bleekneusjes’ die vanwege voedseltekorten naar het platteland werden gebracht om aan te sterken of ‘foute’ Schiedammers en hun opvang en behandeling na de bevrijding.
Overige onderwerpen die in het jaarboek aan de orde komen, zijn de spaarbanken in Schiedam en Vlaardingen, de geschiedenis van jongerencafé Quibus of podiumcafé De Graauwe Hengst, een oud receptenboek van de familie Rijnbende, luchtfoto’s door Jan van der Ploeg en het jaaroverzicht 2019.
Het boek is voor € 24,68 verkrijgbaar bij het Geneentearchief Schiedam. Ook verschillende andere publicaties zijn nu voordelig geprijsd. Alle informatie daarover zijn te vinden op de webstek archief.schiedam.nl