SCHIEDAM – In het museumkwartier van Schiedam is deze week voor het laatst de groepstentoonstelling Time te bewonderen bij het internationale kunstcentrum OpenArtExchange. In lijn met de multiculturele visie van het centrum is de tentoonstelling gemaakt door een gemixte groep van erkende niet-westerse (Nigeria, RD Congo, India) en lokale kunstenaars.
Time gaat over tijd. Wat is tijd? Als mensen worden we gedefinieerd door tijd: zolang we leven is er tijd, tijd die elke seconde verstrijkt en herinneringen aan het verleden toevoegt. Tijd die ons inzichten oplevert en verandert of ons vasthoudt in onvermogen om te veranderen. Tijd die ons het verleden doet vergeten en ons in het nu laat leven. Tijd die ons verleidt om te dagdromen over wat zou kunnen zijn. Tijd is ongrijpbaar, misschien wel onbegrijpelijk. Het loopt door onze vingers, maar toch markeren we onze sporen in de loop van de tijd en worden we wie we zijn. Of kunnen we momenten vangen? Wat doet tijd met ons en wat doen wij met tijd? Vijf kunstenaars geven hun visie in deze bijzondere tentoonstelling.
Debesh Goswami, deels werkend vanuit Parijs en deels vanuit Kolkata in India, is internationaal bekend geworden met zijn sculpturen en installaties over plaats en tijd en de vergankelijkheid van de aard der dingen. Altijd op zoek naar de ware innerlijke kern van de mens daaronder. Met name zijn werk met het inpakken van objecten van plaats met offerbloemenslingers, traditioneel Hindoeïstisch symbool van transitie en transformatie, is bekend, waaronder archeologische tempelresten in India, het Mariannebeeld in Parijs maar ook interieur sculpturen of zijn eigen lichaam. Hierbij heeft hij in het verleden met grote namen geëxposeerd als Anish Kapoor en Christo. In zijn installatie voor Time poogt hij plaats en tijd te vangen van werkstad Schiedam, en specifiek de Hoogstraat. Hierbij verwerkt hij tools in klei- en pleisterwerk sculpturen en verbindt hij klei afdrukken van straat en putten en plaatselijk gevonden constructie voorwerpen met gruis van baksteen, zijnde de ultieme kern van deze plaats.
Ook Fenneke Hordijk, werkend vanuit Rotterdam en onderdeel van het Schiedamse kunstenaarscollectief KunstWerkt, is in haar werk gefascineerd door transformatie en de vergankelijkheid en stoffelijkheid van ons bestaan door de tijd. Zij laat diverse kanten van dit fenomeen zien, onder meer in een installatie van verroeste voorwerpen gevist uit de Schie, die de schoonheid van verval laat zien met flarden van een verhalen over vervlogen tijden. Transformatie en vergankelijkheid is ook een weerkerend thema in haar semi-abstracte gelaagde tekeningen over steden, alhoewel je in de wereld van Hordijk nooit precies weet waar die transformatie toe leidt. Gelaagde mega grote steden lijken te imploderen op gekreukte structuren, of misschien lijken ze toch te ontwikkelen. Semi-abstracte tekeningen op doorzichtig kalkpapier tonen de impact van de mens op het landschap in de regio Rijnmond over de eeuwen heen: van moerassig deltagebied, naar ontginning en verstedelijking, eindigend met teruggave van land aan natuur. Dus toch een soort terug naar af? Kroon op haar werk is de serie Time, bestaande uit drie zeer persoonlijke abstracte pentekeningen van formaat, grotendeels opgebouwd uit ontelbare minuscule stipjes op prachtig handgemaakt papier, over de stoffelijkheid van het menselijk bestaan, rouw, troost en hoop op nieuw leven.
Fransix Tenda (DR Congo) stelt hiertegenover de vraag aan de orde of er nu eigenlijk wel fundamenteel iets verandert in de maatschappij in de loop van de tijd. Levend en werkend vanuit de
Afrikaanse grootstedelijke omgeving van Kinshasa en andere Afrikaanse steden, in landen die sinds lang worden geteisterd door conflicten, corruptie en geweld, is de trage, ogenschijnlijk stilstaande maatschappelijke ontwikkeling elke dag voelbaar. Met zijn kleurige surrealistische schilderijen met een zwart randje, toont hij zijn dandy-achtige, moderne, modebewuste figuren met hoofden die verworden tot potten en pannen. Een typisch Afrikaanse allegorie die de vraag oproept: “What is cooking?” Volgens Tenda bepalen onze keuzes en handelen van vandaag of er een fundamentele verandering is morgen, of dat er helemaal niets verandert. De relevantie van die keuzebewustheid is universeel. Welke keuzes maak jij elke dag?
Jeffrey Burger, Schiedams kunstenaar in hart en nieren, werkt vanuit zijn geheel eigen visie op tijd en op de westerse maatschappij waarin hij leeft. Met zijn 3D ijzergaas werken kijkt hij ver vooruit in de tijd en onderzoekt de toekomst van de mens. Gefascineerd door de impact van de zich steeds verder ontwikkelende technologie bevraagt hij waar de perfectionering van de mens stopt. Worden we zo perfect en houdbaar, dat we transhuman worden en verdigitaliseren tot een soort robots? Zijn Singularity-serie met 3D portretten in lagen geverfd ijzergaas, zwevend op de muur, lijken in koele afstandelijkheid tot leven te komen in een bijna fotografische perfectie. Zijn titels als Square one en Start of reminiscence en de strikt horizontale en verticale belijning van het gaaswerk maken de digitale wereld van morgen tastbaar.
Gabriel Jideonwor, jong aankomend talent uit Nigeria, leeft in het nu en kijkt terug in de tijd. Zijn werk is een reflectie van zijn observaties van menselijke relaties in een complexe wereld vol tegenstrijdigheden en ongelijkheden. In zijn Gaze-serie van schilderijen en collages, zijn de ogen van zijn kleurige portretten, in expressionistische pop-art stijl met surrealistische twist, de spiegel van de ziel. Geïnspireerd door het besef van universele menselijke waarden en waardigheid ongeacht ras, afkomst, religie, geslacht of voorkeuren, toont hij hun kwetsbare blik op de wereld gevormd door ervaringen uit het verleden. Een blik met ergens een kern van onverzettelijkheid, van besef van eigen waardigheid, van levenswil. Hoe langer je naar deze blikken kijkt, hoe meer je je afvraagt wat deze ervaringen zijn, wat dat betekent voor het nu en voor de toekomst.
Time is nog te bezichtigen bij OpenArtExchange, Hoogstraat 85 in het museumkwartier in Schiedam op woensdag 11/9 tot en met zondag 15/9 tussen 12:00-18:00 uur.